Vaziyet planlaması; projesi tamamlanmış, inşaata başlanacak olan bir bina, yapı veya yapıların, inşaat alanı üzerindeki konumunun net şekilde anlatılabilmesi amacıyla belirli bir perspektifle ortaya çıkarılan haritalardır. Belirli bir ölçek üzerinde hazırlanan bu haritalarda yapıların iç kısımları gösterilmezken, yapının çevresindeki unsurlar tüm detayları ile aktarılır. Proje alanında bulunacak yollar, ağaçlar, telefon direği, elektrik ve su hattı gibi unsurların bu haritalarda bulunması gerekir. Yapıların kaç katlı olduğu ve yola olan uzaklıkları belirtilirken proje alanının kuzey noktasına haritada işaret konur ve bu sayede projenin hangi yönde olduğu belirtilir. Bunun yanı sıra etraftaki yapıların yine kat, yön ve genişlik gibi özellikleri de belirtilir. Tasdikli kotlu kroki kullanılarak imar planı paftaları üzerine, 1/200, 1/500, 1/1000, 1/2000 ölçeklerinden proje alanına uygun olan ölçeğe göre harita çizimine başlanır.
Vaziyet Planında Bulunması Gereken Öğeler Nelerdir?
Contents
Vaziyet planı çizilirken kesinlikle yer verilmesi gereken ögeler arasında inşaat alanının ve yapıların bilgileri yer alır. Bu ögeler yapıdan yapıya değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak, cadde ve sokak tanımları ile birlikte çatı, bina girişi, araç ve yaya yolları ve yön vaziyet planında gösterilir. Bu unsurlara ek olarak bölgeye hakim olan rüzgarların da plan üzerinde belirtilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca arsanın fiziksel özellikleri de bu haritalarda bulunmalıdır.
Vaziyet Planının İçeriği Nasıldır?
Vaziyet planlamasının belli başlı kanunlarla çevrelenmiş kuralları bulunmaktadır. Bu kurallara aykırı bir vaziyet planlaması yapıldığında inşaat için gerekli izinleri alma noktasında çeşitli sıkıntılar gündeme gelmektedir. Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yer verilen hususlar gereğince; “Toplu yapılarda; yapıların konumları, ortak nitelikteki yerler ve tesisler, bunların kullanılış amaç ve şekilleri, toplu yapı kapsamındaki parsel veya parsellerin tamamını kapsayacak şekilde, bir bütün olarak ilgili makamlarca onaylanmış imar plânı hükümlerine uygun olarak hazırlanmış vaziyet plânında ve projelerde belirtilir.”Bu nedenler doğrultusunda, yapı alanında bulunacak olan tüm detaylar vaziyet planında gösterilmelidir. Yukarıda da kısaca bahsedildiği üzere; giriş yolu, garaj yolu, açık ve kapalı otopark girişleri, ağaçların yerleri, arazi eğimi, tanımlı röper noktası, arazinin toplam metrekaresi, güvenlik kulübesi, havuz, oyun parkı, spor alanları, fosseptik çukurları, varsa sarnıç ve kuyuların yerleri gösterilmelidir. Bunların yanında adres bilgisi ve yapıya ait uzunluk, genişlik, yükseklik gibi tüm ölçümlerin de açık şekilde bulunması gerekir. Peyzaj alanları, istinat duvarları, yeşil alanlar, bisiklet ve yürüyüş yolları da bu plan içinde bulunması gereken unsurlardandır. Yapıda birden fazla blok varsa tüm blokların isimleri belirtilmelidir. İmar Yönetmeliği’nde; “Müştemilatlar mimari projede ve vaziyet planında gösterilir. Bahçede yapılmasının zorunlu olduğu hallerde; bu Yönetmelikte veya planında belirtilen şartlara ve çekme mesafelerine uyularak yapılır.”. Bu nedenle ardiye, kömürlük, depo, sığınak gibi öğelerin de bu plan içerisinde bulunması gerekmektedir. Arsanın sınırlarının net bir şekilde bu paftalarda ifade edilmesi gerekir. Projenin yapılacağı alanın parsel numarası komşu arsaların parsel numaralarıyla birlikte gösterilmelidir. Arsanın çevresinde bulunan diğer arazilerin de sınırları açık şekilde gösterilirken, yapılar kendi arsalarıyla birlikte gösterilmelidir.
Vaziyet Planı Neden Önemlidir?
Projenin inşaat aşamasındaki çalışmaların kolaylıkla yürütülebilmesi açısından vaziyet planlaması önemli bir unsurdur. İnşaat sözleşmelerine ek olarak sunulan evraklardan bir tanesi de bu planlama paftalarıdır. Vaziyet planında eksik unsurların bulunması sonucunda uyuşmazlıklar oluşabilir, bu durum sonucu izin alırken sorunlar yaşanabileceği gibi, izin alındıktan sonra inşaata başlanan alanda da çeşitli aksaklıklar ve sıkıntılar gündeme gelebilir. Aynı şekilde her şeyi bütün detayları ile ele alan ve ortaya koyan bir vaziyet planı, süreç ilerlediğinde oluşabilecek büyük problemleri daha inşaat başlamadan önce fark etmeyi ve sıkıntılarla karşı karşıya gelmeden önce tedbir almayı mümkün kılmaktadır. Bu şekilde, ortaya çıkması muhtemel problemler kolaylıkla çözülebilmektedir.
Vaziyet Planlamasını Kimler Hazırlar?
Vaziyet planı bir projenin ana unsurlarındandır ve çok teknik şekilde çizilmesi gerekmektedir İsteyen herkesin kolayca çizemeyeceği çok fazla teknik ve uzmanlık gerektiren bir işlemdir. Mümkünse tasarımcılık tecrübesi olan kişilerce hazırlanması sürecin daha verimli geçmesini sağlayacaktır. İyi derecede Autocad ve Photoshop bilgisi gerektiren bir çizim tekniğidir. Bu işlemi en düzgün şekilde gerçekleştirebilecek kişiler; mimarlar, harita kadastro ya da jeodezi ve fotogrametri mühendisleridir.
Vaziyet Planı Ne İşe Yarar?
Vaziyet planı temelde ortaya konulacak olan yapının izinlerini almak için sunulan evraklardan biridir. Belediyeden gerekli izinlerin alınabilmesi için vaziyet planının belirtilen kurallar çerçevesinde projenin tüm bilgilerini detaylı şekilde barındırması gerekmektedir. Mimari projelerde ilk hazırlanan şeylerden biri vaziyet planlaması çizimleridir. Yani mimari bir projenin tasarımına doğrudan etki edebilen bir unsurdur. Ayrıca bu planlar inşaat sırasında neyin nerede olacağına dair herhangi bir kafa karışıklığının ortaya çıkmaması açısından önemlidir. Bu haritalar, hem çalışma yükünü hem de iş için harcanan zamanı azaltma potansiyeli olan çizimlerdir. Ayrıca daha inşaata başlanmadan ne kadar malzeme kullanılması gerektiğiyle ilgili büyük yardımı olan bir proje şeklidir. Bunların yanı sıra vaziyet planından yararlanılarak projenin 3 boyutlu bir minyatürü yapılır ve bu sayede müşterilere projenin sonunda ortaya ne çıkacağı hakkında detaylı bilgi verilebilir. Müşterinin proje etrafındaki özellikleri ve neyin nerde olduğunu görebilmesi açısından büyük faydalar sağlamaktadır. Yapının yola olan uzaklığı konusu da alıcının dikkat ettiği noktaların başında gelmektedir. Bunların yanı sıra özellikle çocuklu ailelerin yeterli oyun alanı, oyun parkı, yeşil alan gibi öğeleri daha net görebilmesi açısından oldukça verimli bir yöntemdir. İyi düzenlemiş bir vaziyet planlaması minyatürü, müşteriyi ikna ve tatmin etme noktasında büyük bir rol oynamaktadır. Bu tekniğin en çok kullanıldığı sektör olarak konut inşaatı gösterilebilir.
Peyzaj Düzenlemesi Sırasında Vaziyet Planlamasının Önemi
Peyzaj düzenlemesi projenin estetikliği ve ilgi çekiciliği açısından oldukça önemlidir. Peyzaj düzenlemesinin düzgün yapılabilmesi için de yine vaziyet planlamasından yararlanılmaktadır. Detaylı şekilde hazırlanmış bir haritada proje çevresindeki çoğu unsur belirli bir düzene göre yerleştirilmiştir. Peyzaj mimarları da bu belgelerden yararlanarak çok daha verimli şekilde düzenleme yapabilme imkanına sahiplerdir. Peyzaj mimarları projenin benliğini bozmadan kendi fikirleriyle ekledikleri unsurlar ile birlikte estetiği öne çıkaracak dokunuşlar yaparak göze hoş gelen bir çevre düzenlemesi ortaya çıkarmaktadırlar. Bu sayede müşterinin ilgisini çekebilme noktasında önemli bir adım atılmış olur.
Bu bilgilerin ışığında bir konutun veya yapının projesine başlandığında mimar veya mühendisler tarafından vaziyet planlamasının hazırlanması, proje inşaatının geleceği için oldukça olumlu sonuçların ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Henüz inşaatı bitmemiş bir konut satın alınacağında vaziyet planlaması olup olmadığına bakılması varsa detaylı şekilde değerlendirilmesi önemlidir. Ev sahibi olacak kişilerin satın almadan önce yapıyla ilgili bilgi sahibi olması oldukça avantajlıdır. Sur Yapı tüm projelerinin vaziyet planlarını misafirleriyle paylaşmaktadır.